ครบรอบ 1 เดือน สำหรับจุดเริ่มต้นของประเทศไทยกับการงดแจกถุงพลาสติกใช้ครั้งเดียวแล้วทิ้ง ซึ่งเริ่มเมื่อ 1 มกราคม 2563 ที่ผ่านมา เพื่อร่วมกันสร้างความยั่งยืนให้กับสิ่งแวดล้อม โดยกลุ่มค้าปลีกทั้งโมเดิร์นเทรด ซูเปอร์มาร์เก็ต ร้านสะดวกซื้อ ต่างตีกรอบคอนเซ็ปต์ “รักษ์โลก” ที่มีความแตกต่างกัน ซึ่งก็ขึ้นอยู่กับนโยบายของแต่ละค่าย
จากการสำรวจกลุ่มค้าปลีกในช่วงระยะเวลา 1 เดือน แนวทางการงดแจกถุงพลาสติก โดยภาพรวมสามารถช่วยลดจำนวนการใช้ถุงพลาสติกสำหรับการใช้ครั้งเดียวได้ เพราะมาตรการงดแจกถุงพลาสติกเป็นการบังคับทุกคนไปโดยปริยายว่า ทุกคนต้องเตรียมถุงผ้ามาเอง แต่ไม่ได้มาจากจิตสำนึกรักษ์โลก ในขณะที่เป้าหมายของสมาคมผู้ค้าปลีกไทยในปี 2563 ต้องการลดใช้ถุงพลาสติก 9,000 ล้านใบหรือ 20% ของขยะถุงพลาสติกทั้งหมด
เทสโก้โลตัสระบุกภาพรวมไปด้วยดี
สลิลลา สีหพันธุ์ ประธานกรรมการฝ่ายกิจการบรรษัท เทสโก้ โลตัส เล่าว่า ตั้งแต่วันที่ 1 มกราคม 2563 เทสโก้ โลตัส งดให้ถุงพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้ง ตามนโยบายภาครัฐ ลูกค้าและประชาชนส่วนใหญ่มีการเตรียมตัวด้วยการพกถุงผ้ามาช้อปปิ้ง และให้ความร่วมมือในการช่วยกันลดขยะพลาสติก เนื่องจากทางห้างมีการประชาสัมพันธ์ล่วงหน้าเป็นเวลา 2 เดือน
อย่างไรก็ตาม ในช่วงแรกยังมีลูกค้าบางส่วนที่ไม่ทราบถึงนโยบายหรือลืมพกถุงผ้ามา ทางเทสโก้ โลตัส ก็มีถุงใช้ซ้ำหลากหลายประเภท ราคาเริ่มต้น 3 บาท เอาไว้อำนวยความสะดวก ตั้งแต่เริ่มต้นนโยบายงดให้ถุงพลาสติก สามารถช่วยลดการใช้ถุงพลาสติกแบบใช้ครั้งเดียวทิ้งได้เกือบทั้งหมด ในภาพรวมเป็นไปด้วยดี
เซเว่นฯ มีถุงสำรองรองรับลูกค้าลืมถุงผ้า
เซเว่น อีเลฟเว่น ซึ่งปัจจุบันให้บริการทั่วประเทศกว่า 10,000 สาขา แนวทางรักษ์โลกของเซเว่น อีเลฟเว่น งดแจกถุงพลาสติกสำหรับลูกค้าที่เข้ามาใช้บริการซื้อสินค้าภายในร้านค้า ในกลุ่มของพนักงานที่เข้ามาใช้บริการสาขาใกล้ที่ทำงาน ส่วนใหญ่ยังไม่พกถุงผ้า ทำให้ต้องถือสินค้าไปเองโดยปริยาย โดยมีปัจจัยหลากหลาย เช่น ลืมพกถุงผ้ามาหรือกระทั่งใกล้ที่ทำงานไม่จำเป็นต้องพก อย่างไรก็ตาม เมื่อเข้าไปใช้บริการเซเว่น อีเลฟเว่น ในบางสาขาช่วง 1 เดือน ยังมีถุงพลาสติกสำรองให้บริการลูกค้ากรณีที่ลืมพกถุงผ้ามา
ทุกค่ายใช้ถุงรีไซเคิลใส่อาหารร้อน
ตอนนี้ผู้ประกอบการทั้งโมเดิร์นเทรด ซูเปอร์มาร์เก็ต ร้านสะดวกซื้อ ไม่ว่าจะเป็น เทสโก โลตัส เซเว่น อีเลฟเว่น ลอว์สัน จะเตรียมถุงพลาสติกรักษ์โลก หรือถุงที่ใช้สำหรับการรีไซเคิลได้ บริการลูกค้าในกรณีการซื้ออาหารร้อนหรืออาหารสด เช่น อาหารสำเร็จรูปพร้อมทาน เนื้อหมู เนื้อไก่ สำหรับถุงรีไซเคิล ปกติแล้วอายุการย่อยสลายตามธรรมชาติ โดยเฉลี่ยตั้งแต่ 3 เดือนจนถึง 1.5 ปีขึ้นไป ซึ่งในส่วนนี้ต้องลงลึกมาดูกันอีกทีว่า ถุงพลาสติกที่แต่ละค่ายใช้สามารถย่อยสลายทางชีวภาพได้หรือไม่ เพราะการใช้ถุงย่อยสลายทางชีวภาพ (Compostable Plastic) สามารถมาทำเป็นหมักปุ๋ยเชิงอุตสาหกรรมและจำหน่ายได้
แต่หากเป็นถุงพลาสติก ที่มีย่อยสลายด้วยสารเคมีที่มีส่วนผสมของอ๊อกโซ (Oxo-Degradable Plastics) ซึ่งจะใช้ปฏิกิริยาเคมีทางธรรมชาติ คือ แสงแดด ความร้อน และออกซิเจน ทำให้พลาสติกแตกตัว พลาสติกดังกล่าวจะแตกสลายกลายเป็นพลาสติกจิ๋วที่ปนเปื้อนในระบบนิเวศได้ง่ายขึ้นและกำจัดได้ยากขึ้น เท่ากับว่าหากค่ายใดใช้ถุงพลาสติก รีไซเคิลที่ย่อยสลายด้วยเคมี สุดท้ายอาจจะไม่ได้รักษ์โลกอย่างที่คิดนั่นเอง
อย่างไรก็ดี พฤติกรรมของลูกค้าส่วนใหญ่ไปซื้อสินค้าตามร้านสะดวกซื้อ ส่วนใหญ่การเตรียมถุงผ้ามาเองยังมีไม่มากนัก โดยเฉพาะกลุ่มผู้ชาย ซึ่งแต่ละคนจะถือสินค้ากลับเองมากกว่า ดังนั้นจึงเป็นการจำกัดจำนวนการซื้อต่อชิ้นต่อครั้งไปโดยปริยาย ตรงนี้ต้องมาดูกันว่ายอดขายในร้านสะดวกซื้อจะลดลงหรือไม่
ด้านโมเดิร์นเทรดการซื้อสินค้าในช่องทางนี้ ส่วนใหญ่เดินทางโดยรถยนต์มาซื้อสินค้าจำนวนชิ้นมาก แต่ความถี่ในการซื้อน้อย การงดแจกถุงพลาสติกไม่ได้สร้างปัญหาให้กับลูกค้าเท่าไรมากนัก เพราะส่วนใหญ่จะเข็นรถไปซื้อสินค้าและนำกลับมาที่รถ ทำให้ลูกค้าที่เข้ามาใช้บริการไม่ต้องเตรียมถุงผ้าให้วุ่นวาย
สรุป
การงดแจกถุงพลาสติกถือว่าเป็นจุดเริ่มต้นที่ดีสำหรับประเทศไทย โดยรวมแล้วถือว่าทิศทางเป็นไปด้วยดี แนวทางการงดแจกถุงถือใช้ได้ผล เพราะการที่ร้านค้าปลีก “งดแจก” เท่ากับว่าเป็นการบังคับผู้ใช้บริการโดยปริยาย แต่ไม่ได้เกิดขึ้นจากจิตสำนึกของคนไทยที่รักษ์โลก นาทีนี้ต้องบอกว่าอย่าปล่อย “รักษ์โลก” เป็นเพียงแค่กระแสสังคมที่ผ่านมาแล้วผ่านไป สุดท้ายก็จะชินกับการถือสินค้าด้วยมือเปล่าพะรุงพะรังนั่นเอง
ติดตามข่าวสารจาก Brand Inside ได้จาก Facebook ของเรา
